"Polish-Jewish Studies". IPN publikuje periodyk o relacjach polsko-żydowskich i zaprasza na konferencję

Polsko-angielski periodyk będzie poruszał tematykę stosunków polsko-żydowskich w XX wieku. W czasopiśmie będzie można znaleźć teksty dotyczące m.in. tzw. legalizacji dokumentów dla ukrywających się Żydów w czasie niemieckiej okupacji, polskiego konsulatu w Hawanie, który pomagał w ucieczce z okupowanej Europy polskim obywatelem pochodzenia żydowskiego oraz powojennego procesu policjantów granatowych oskarżonych o mordowanie ludności żydowskiej.

"W 1942 r. na horyzoncie kubańskim (a także jamajskim) pojawiły się dwa statki z uchodźcami żydowskimi z Europy: w lutym 1942 r. do wybrzeży Jamajki przypłynął z Lizbony statek Serpa Pinto, a w końcu maja 1942 r. do brzegów Kuby dobił statek St. Thomé, także płynący z Portugalii. Na obu jednostkach znajdowali się pasażerowie pochodzenia żydowskiego, którzy pochodzili z Polski i nie tylko. Historia St. Thomé wydaje się bliźniaczo podobna do losu statku St. Louis...". To fragment niemal sensacyjnej opowieści z zamieszczonego w pierwszym numerze Polish-Jewish Studies artykułu Alicji Gontarek - Polskie przedstawicielstwo konsularno-dyplomatyczne w Hawanie a sprawa uchodźców żydowskich na Kubie podczas II wojny światowej.

W związku z premierą "Polish-Jewish Studies". IPN zaprasza na konferencję prasową, prezentującą pierwszy numer rocznika. Wezmą w niej udział członkowie redakcji: dr Mateusz Szpytma – Zastępca Prezesa IPN, redaktor naczelny PJS prof. Grzegorz Berendt oraz zastępca redaktora naczelnego dr Tomasz Domański. Konferencja odbędzie się 21 stycznia (czwartek) o godz. 12:00 w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”, przy ul. Marszałkowskiej 21/25 w Warszawie. Konferencja będzie również transmitowana on-line.

Dlaczego "Polish-Jewish Studies"?

Badania nad historią Żydów polskich od wielu lat są przedmiotem dociekań badaczy w Polsce i na świecie. Studia takie prowadzą także badacze IPN w ramach m.in. Centralnego Projektu Badawczego IPN. Dzieje Żydów w Polsce i relacje polsko-żydowskie w latach 1914–1989. Z racji specyfiki tej instytucji badania koncentrowały się i koncentrują głównie na problematyce Zagłady lub relacji polsko-żydowskich w okresie II wojny światowej. Pod szyldem IPN powstało też wiele publikacji popularnonaukowych oraz edukacyjnych.

Teraz IPN stworzył czasopismo w całości dedykowane tej problematyce. Celem jest prezentacja ogólnopolskich, zagranicznych oraz regionalnych badań, a także zapoznanie Czytelników z działaniami na rzecz zachowania pamięci o Żydach polskich. PJS ma być forum wymiany myśli naukowej dla wszystkich badaczy, nie tylko związanych z IPN i rozwinąć różne kierunki badawcze z uwzględnieniem także doświadczeń pozytywnych i negatywnych obu narodów. To miejsce dla różnych środowisk na dyskusję naukową opartą na rzetelności i na faktach.

Pismo zostało podzielone na trzy działy: „Studia”, „Recenzje/Polemiki” oraz „Kronika”.

Artykuły zaprezentowane w obrębie studiów dotyczą wydarzeń II wojny światowej. M.in. o pomocy świadczonej Żydom przez Polaków w czasie Zagłady. To praca Sebastiana Piątkowskiego „Aryjskie papiery”. Z problematyki pomocy udzielanej przez Polaków Żydom w legalizowaniu fałszywych tożsamości na obszarze Generalnego Gubernatorstwa. Artykuł Alicji Gontarek Polskie przedstawicielstwo konsularno-dyplomatyczne w Hawanie a sprawa uchodźców żydowskich na Kubie podczas II wojny światowej to niemal sensacyjna opowieść. Kolejne teksty przynoszą podsumowanie postaw obozu narodowego wobec Żydów oraz kwestii żydowskiej na łamach prasy socjalistycznej. Problematykę rozliczeń powojennych z osobami popełniającymi zbrodnie na Żydach na przykładzie Wodzisławia poruszył Tomasz Domański. Ważne ustalenia przynoszą recenzje. Szczególnie interesująca jest obszerna polemiczna recenzja książki Pod klątwą Joanny Tokarskiej-Bakir, opracowana przez Ryszarda Śmietankę-Kruszelnickiego. Do pierwszego numeru została dołączona Korekta obrazu? Tomasza Domańskiego, będąca polemiką z autorami i redaktorami książki Dalej jest noc.

Tom zamyka dział „Kronika”, w którym zamieszczono sprawozdanie z konferencji Nations of Occupied Europe Facing the Holocaust (Warszawa, 6-8 grudnia 2017 r.) oraz dwa artykuły prezentujące dokonania związane z przywracaniem pamięci o Żydach ze Staszowa oraz budowaniem relacji między Polakami i Żydami na przykładzie Dni Judaizmu w Chmielniku w województwie świętokrzyskim.